10 kwietnia 1951 roku w kieleckim więzieniu przy ulicy Zamkowej wykonany został wyrok śmierci na 21-letnim Ludwiku Machalskim ps. Mnich ze Staszowa (na zdjęciu), stojącym na czele rozbitej przez UB organizacji niepodległościowej, mającej zakonspirowaną kwaterę w lasach golejowskich.
Tuż przed obchodami Narodowego Dnia Pamięci Żołnierzy Wyklętych, członkowie kieleckiego Stowarzyszenia Ochrony Dziedzictwa Narodowego oznaczyli krzyżem i stosowną tablica miejsce domniemanego pochówku Machalskiego.
Mało znane wcześniej losy "Mnicha" i jego grupy opisała w wydanej niedawno książce "O sprawiedliwy wymiar kary" Krystyna Bień-Orlicz, cioteczna siostra Ludwika Machalskiego, która - jak sama mówi - materiały na temat niepodległościowej działalności krewnego gromadziła przez kilka lat. Choć autorka nie jest historykiem, jej praca uzyskała wyróżnienie w organizowanym przez Polską Akademię Nauk i Fundację im. Jadwigi Chylińskiej konkursie na najlepszą książkę poświęconą powojennej konspiracji w Polsce.
Ludwik Machalski urodził się 23 sierpnia 1929 roku w Jaśle, ale całe dzieciństwo spędził w Staszowie, który był rodzinnym miastem jego ojca, Leopolda. Matka - Ludwika z Bieniów - pochodziła z nieodległej Ossali i była rodzoną siostrą Adama Bienia, późniejszego ministra i więźnia Łubianki, sądzonego w "procesie szesnastu".
Po przeprowadzce do Staszowa Leopold Machalski prowadził warsztat rymarski, a potem również sklep ze swoimi wyrobami, który mieścił się w budynku zabytkowego ratusza pośrodku Rynku.
Ludwik przed wojną uczęszczał do szkoły powszechnej w Staszowie, a w czasie okupacji uczył się na tajnych kompletach. Gdy po przejściu frontu w Strużkach pod Osiekiem utworzone zostało Wiejskie Gimnazjum Koedukacyjne, kontynuował tam naukę. W lipcu 1945 roku zdał małą maturę i wyjechał kształcić się dalej w kieleckim LO im. Jana Śniadeckiego. Studia rozpoczął w Krakowie, na Akademii Handlowej, jednak bardzo szybko przeniósł się na Politechnikę Łódzką, by po niedługim czasie znowu zmienić adres na Wietrzno k. Koszalina, gdzie zapisał się na kurs traktorzystów.
Jest wielce prawdopodobne, że częste przeprowadzki miały związek z działalnością konspiracyjną, w którą już wtedy się zaangażował.
Kiedy dokładnie powstała organizacja "Mnicha"? Z dostępnych źródeł wynika, że było to wiosną 1950 roku. Swego rodzaju mentorem Ludwika, od początku wiedzą-cym o jego zamiarach i udzielającym mu wskazówek, był mieszkający w Warszawie jego stryj Jan Machalski ps. Gryf, przedwojenny urzędnik Ministerstwa Skarbu, a potem oficer Podziemia. (...)
Rafał Staszewski
Więcej w papierowym wydaniu "TN".
Brak komentarza, Twój może być pierwszy.
Dodaj komentarz