"Orliki" za friko?

Pod koniec września w Tarnobrzegu odbyło się otwarte spotkanie po-święcone funkcjonowaniu boisk wybudowanych w ramach rządowego programu "Orlik 2012". Jedno z wielu, które w tym czasie organizowano w całej Polsce.

Ich celem jest wypracowanie wniosków, które zostaną przedstawione urzędnikom z Ministerstwa Sportu i Turystyki oraz przedstawicielom lokalnych władz. Program  budowy  "orlików"  ruszył w 2008 roku. Do dziś w całej Polsce powstały dzięki niemu już 2604 boiska.

Od dłuższego  czasu  trwa  dyskusja  na  temat ich  przyszłości.  Wbrew  pozorom  generują  one  bowiem  szereg  problemów  dla instytucji nimi zarządzających, a ich stali użytkownicy mają wiele uwag. Zarządzające  "orlikami"  samorządy wskazują  głównie  na  problem  ich  finansowania - wydatki na oświetlenie, sprzątanie, zatrudnienie animatorów, naprawę niszczącego się i zużywającego sprzętu sportowego czy  konserwację  sztucznych  nawierzchni. Boiska  z  założenia  miały  być  bowiem  nie tylko  ogólnodostępne,  ale  też  darmowe.

Nie  można  więc  oficjalnie  ustalić  cennika i pobierać opłat za korzystnie z nich. Przynajmniej teoretycznie, bo okazuje się, że ich zarządcy próbują obchodzić przepisy, pobierając  pieniądze  na  przykład  za  rezerwację boisk na daną godzinę, za prąd potrzebny do ich oświetlenia, czy na zakup sprzętu sportowego lub środków czystości lub opłacenie osób  sprzątających.

Robią  to,  chociaż  Ministerstwo  Sportu  nie  akceptuje  tej  formy obciążania osób korzystających z "orlików". W  ankiecie,  którą  wypełnili  uczestnicy spotkań konsultacyjnych, takich jak to zorganizowane  w  Tarnobrzegu,  kwestii opłat za korzystanie z boisk poświęcono wyjątkowo  dużo  miejsca.  Przeważająca część zawartych w niej pytań ukierunkowana jest w stronę usankcjonowania wspomnianego wyżej procederu.

Ankietowani są pytani między innymi o to, czy dopuszczają możliwość pobierania opłat za samo korzystanie  z  boisk,  ich  wynajmowanie, wykorzystywanie  dostępnego  na  nich sprzętu sportowego, udział w prowadzonych na nich rozgrywkach (jak na przykład amatorskie ligi) czy udział w dodatkowych zajęciach prowadzonych przez osoby z zewnątrz  (tanecznych,  fitness,  treningach sportów  walki,  itp.).

Za  każdym  razem można wskazać, czy płacić mają wszyscy, czy też tylko dorośli lub kluby sportowe. Jest  oczywiście  także  do  wyboru  opcja "nikt nie powinien płacić", oraz możliwość wykazania się kreatywnością i wskazania możliwości pobierania innych opłat. Ankietujący oczekują też, że uczestnicy spotkań wskażą grupy, które powinny mieć pierwszeństwo w rezerwacji boisk. Proszą również  o  wskazanie  modelu  zarządzania "orlikami".

Do wyboru są trzy propozycje: model  samorządowy  -  wszelkie  decyzje dotycząc  boisk  należą  do  gmin,  to  one  je utrzymują  i  decydują,  do  czego  są  wykorzystywane i czy powinni pracować na nich animatorzy, model mieszany - samorządy pokrywają  koszty  utrzymania  boisk  oraz połowę wynagrodzenia osoby lub osób pracujących na nich, a drugą połowę finansuje Ministerstwo Sportu i Turystyki, które jednocześnie  ustala  wytyczne  dotyczące,  na przykład, minimalnej liczby godzin prowadzonych tam zajęć, oraz model pozarządowy - samorząd pokrywa koszty utrzymania "orlików", a zajęcia na nich prowadzi organizacja  pozarządowa  wyłaniana  co roku w drodze ogólnopolskiego lub regionalnego konkursu.

Z odpowiedzi na te pytania wyłoni się obraz, który może być podstawą do zmiany obowiązujących obecnie przepisów. Co ciekawe, dyskusja, do jakiej doszło w Tarnobrzegu, pokazuje, że nie wszyscy korzystający na co dzień z "orlików" upierają się, że powinny  one  być  zupełnie  darmowe. Oczekują jednak, że pobierane pieniądze będą z powrotem inwestowane w boiska czy sprzęt sportowy. (...)

Rafał Nieckarz

Więcej w papierowym wydaniu "TN".