Dlaczego dzieci chorują na depresję? Przyczyny i statystyki zjawiska

Eksperci biją na alarm. Zjawisko depresji wśród dzieci i młodzieży wzrasta z roku na rok. W 2021 roku według danych Komendy Głównej Policji od początku stycznia do końca listopada w Polsce doszło do 1 339 prób samobójczych dzieci i nastolatków w wieku od 7 do 18 lat. To prawie o 500 przypadków więcej w porównaniu z rokiem poprzednim. Dlaczego zaburzenia psychiczne dotykają najmłodszych?

Depresja – co to tak naprawdę jest?

Depresja jest stanem charakteryzującym się długotrwale obniżonym nastrojem oraz szeregiem innych objawów psychicznych i somatycznych. Depresja rozumiana jako choroba należy do grupy zaburzeń nastroju. Jej przebieg może być przewlekły, ze stałym nasileniem objawów lub może ona przyjmować postać nawracających epizodów o łagodnym, umiarkowanym lub ciężkim nasileniu, oddzielonych okresami dobrego samopoczucia.

Zaburzenia psychiczne powiązane z depresją

Depresja jest na tyle podstępną chorobą, że lubi łączyć się z innymi problemami natury psychicznej. Objawy depresyjne często towarzyszą innym zaburzeniom psychicznym – np. zaburzeniom lękowym (rozpoznaje się wtedy zaburzenia depresyjno-lękowe) lub są reakcją na przykre, traumatyczne wydarzenia (zaburzenia adaptacyjne o obrazie tzw. reakcji depresyjnej).

Najczęstsze przyczyny depresji u dzieci

Uważa się, że chorobę tę wywołuje zespół czynników biologicznych, psychogennych i środowiskowych. Te pierwsze to przede wszystkim nieprawidłowe działanie neuroprzekaźników w mózgu i zaburzenia gospodarki hormonalnej. Natomiast wśród środowiskowych przyczyn depresji wymienia się trudną sytuację rodzinną, problemy w szkole, nadużycia seksualne czy odrzucenie przez grupę rówieśniczą. Należy zwrócić uwagę, że depresja sytuacyjna, czyli taka, która jest bezpośrednim wynikiem trudnego wydarzenia w życiu dziecka, zazwyczaj ma łagodniejsze objawy od przewlekłej odmiany choroby. Rzadziej też zdarzają się nawroty stanów depresyjnych.

Zaburzenia depresyjne u dzieci i młodzieży – częstotliwość

Depresję stwierdza się u 2% dzieci (dotyka ona równie często dziewczynki i chłopców) oraz nawet u 8% nastolatków (częściej chorują dziewczęta). Szacuje się, że szeroko rozumiane zaburzenia depresyjne mogą występować 20% nastolatków, a niektóre źródła podają, że objawy depresyjne stwierdza się u blisko co trzeciego nastolatka. Rocznie niemal 46 tys. nastolatków popełnia samobójstwo powodowane zaburzeniem psychicznym. Jest to jedna z pięciu najczęstszych przyczyn śmierci w tej grupie wiekowej.