Zagórski Mariemont odzyskuje dawną świetność

Zabytek unikalny w skali kraju, jedna z najbardziej rozpoznawalnych atrakcji turystycznych Podkarpacia, którą podczas swych wędrówek odwiedził Karol Wojtyła - warowny Klasztor Karmelitów Bosych w Zagórzu z dnia na dzień pięknieje. Samorząd przywraca obiektowi pierwotną rolę religijno-kulturalnego centrum gminy. Pomagają w tym Fundusze Europejskie.

XVIII-wieczny klasztor oo. Karmelitów Bosych od czasów powstania otoczony jest czcią mieszkańców regionu. Górujący nad okolicą, zlokalizowany na Wzgórzu Maryjnym, dawny kompleks obronny przyciąga turystów. Jego losy były burzliwe. Zabytek - na przestrzeni wieków trawiony przez pożary - powoli niszczał, aż w 2000 r. przeszedł na własność gminy Zagórz. Przeprowadzono szereg prac, by powoli udostępniać go zwiedzającym. Nieremontowane przez niemal 200 lat obiekty stopniowo odzyskują dawny blask i funkcje.

Na styku kultur

Z Funduszy Europejskich zbudowano wieżę widokową, z której turyści podziwiają walory krajoznawczo-przyrodnicze okolicy. Na odwiedzających czeka ekspozycja przybliżająca m.in. historię klasztoru, styl życia mnichów i pierwotny wygląd kompleksu. Według wzoru z epoki odtworzono także ogród klauzurowy.

- Z wieży rozciąga się malowniczy widok na zakole Osławy i teren chroniony Natura 2000. U podnóża klasztoru zawsze tętniło życie, przyciągał greckich i rzymskich katolików oraz prawosławnych. Mieszały się obrządki i tradycje. Z tego powodu chcieliśmy właśnie tu stworzyć miejsce wielokulturowe, które te wpływy połączy. Tak zrodziła się idea Centrum Kultury Foresterium - opowiada Rafał Baryła z Urzędu Miasta i Gminy Zagórz.

Nowe życie zabytku

Aby odbudować foresterium, ponownie sięgnięto po środki unijne. Wykorzystano je także na dostosowanie obiektu do potrzeb osób z niepełnosprawnościami i zrekonstruowanie zabytkowej studni, która zyskała cembrowinę z zadaszeniem. Nie lada gratką dla odwiedzających jest zaś odwzorowana na podstawie archiwaliów cela zakonnika.

W klasztorze powstają pracownie artystyczne przeznaczone np. na warsztaty malarskie i rzeźbiarskie. Stworzono także pomieszczenia do promocji regionalnego rękodzieła. Okolice słyną wyrobami z miodu i sera, więc swoje produkty oferować będą miejscowi wytwórcy. Lokalnej kuchni posmakujemy także w powstającej restauracji.

- 20 lat temu kompleks był ruiną. Gmina robi wszystko, by zatrzymać degradację i zachować klasztor dla przyszłych pokoleń, dlatego aktywnie zabiega o fundusze unijne. Warto marzyć, mieć wizję, bo środki zewnętrzne pomagają je urzeczywistnić. Innowacyjne rozwiązania pozwalają zaciekawić turystów tym, co mamy najcenniejszego, niosą też korzyści dla mieszkańców. Inwestycje napędzają rozwój gospodarczy regionu - zaznacza R. Baryła.

Innowacje w służbie historii

W Centrum Kultury Foresterium powstają sale multimedialne, które w intrygujący sposób przybliżą dzieje klasztoru. Galeria ruchomych obrazów, które stanowią cyfrowe wersje tradycyjnych dzieł, ożywia dzieje konfederacji barskiej. Dzięki wirtualnej rzeczywistości (VR) odbędziemy spacer po klasztorze, a w czasy minione pogranicza polsko-słowackiego przeniesie nas "cyfrowe oko" wykorzystujące rzeczywistość rozszerzoną (AR). Legendę o powstaniu sanktuarium u podnóża góry obejrzymy z kolei w nowoczesnej sali kinowej 3D.

- Po odtworzeniu forysterium, czyli pierwotnego budynku gościnnego, klasztor zyskał nowy wymiar. Podniosła się jego atrakcyjność turystyczna. Jednak to nie tylko miejsce obsługi gości, a przede wszystkim nowoczesne centrum kultury na miarę XXI wieku, w którym wciąż można poczuć dawnego ducha klasztoru - mówi burmistrz miasta i gminy Zagórz Ernest Nowak.

- Nasza inwestycja na nowo ożywia monumentalne XVIII-wieczne ruiny. To miejsce ciekawe pod względem architektonicznym, ponieważ choć był to klasztor - miał charakter obronny. Jest perełką w skali europejskiej, dlatego przyciąga tysiące turystów. Kiedyś mogli oni podziwiać jedynie mury późnobarokowego kościoła i klasztoru, dziś to się zmienia. Od listopada będzie już można zwiedzić celę mnicha czy obejrzeć animowane obrazy, a kolejne atrakcje będziemy udostępniać stopniowo, więc warto nas odwiedzać - zachęca burmistrz.

Aleksandra Nowotyńska

Skąd wziąć dofinansowanie?

Informacje o naborach i konkursach znajdziesz na stronie www.rpo.podkarpackie.pl w zakładce "Nabory wniosków".

Publikacja współfinansowana przez Unię Europejską ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Podkarpackiego na lata 2014 - 2020