System SI2PEM rozwiewa wątpliwości

Szybki rozwój technologii mobilnego przesyłu danych i wkraczanie systemu 5G zrewolucjonizuje standardy światowego internetu. Nie inaczej dzieje się w Polsce, gdzie w połowie października 2023 roku zakończono aukcję częstotliwości 5G. Technologicznie będzie to prawdziwy krok w przyszłość, dający najróżniejsze możliwości i windujący m.in. szybkość transferu danych na urządzeniach mobilnych na niedostępny wcześniej poziom.

– Jak zmieni się krajobraz polskiego rynku telekomunikacyjnego po aukcji? Dla operatorów ten zasób to przede wszystkim gwarancja stabilności rozwoju przez najbliższe kilka lat i narzędzie skutecznego zaspokojenia rosnącego ruchu generowanego przez klientów. Dzięki unikatowym cechom 5G, to także szansa na wdrożenie nowych usług i generowanie nowych strumieni przychodów. Dla klientów pierwszym, widocznym efektem będzie zapewne marketingowy wyścig w komunikacji większego od konkurencji zasięgu „prawdziwego 5G”. W dalszej perspektywie będzie to zauważalna poprawa zasięgu i jakości świadczonych klientom usług transmisji danych. To wynik zobowiązań inwestycyjnych, pierwszy raz nałożonych na operatorów w takiej formie. Jeszcze w tej dekadzie mają oni zapewnić przepustowość nie niższą niż 95 Mb/s dla 99 procent gospodarstw domowych, 95 procent głównych dróg i szlaków kolejowych oraz 90 procent terytorium – informuje Jacek Oko, prezes Urzędu Komunikacji Elektronicznej.

Wiązać się to wszystko będzie z intensywną rozbudową infrastruktury telekomunikacyjnej. Tej ostatniej często jednak towarzyszą obawy mieszkańców spowodowane emitowanym przez urządzenia polem elektromagnetycznym (PEM).

Jak informuje Centralny Instytut Ochrony Pracy – Państwowy Instytut Badawczy: „Pola elektromagnetyczne są czynnikiem powszechnie występującym w środowisku w związku z wykorzystywaniu energii elektrycznej we wszystkich obszarach działalności człowieka. Pole magnetyczne występuje wokół ładunków poruszających się (tzn. tworzących prąd elektryczny) lub na skutek namagnesowania niektórych materiałów i jest proporcjonalne do natężenia wywołującego je prądu. Pole elektryczne występuje zarówno przy ładunkach poruszających się, jak i nieruchomych i związane jest z różnicą potencjału elektrycznego obiektów (tzn. jest proporcjonalne do napięcia elektrycznego). Natężenie pola z reguły szybko maleje w miarę oddalania się od źródła pola”.

Choć naukowcy od lat podkreślają, że nie ma żadnych wiarygodnych informacji i dowodów dotyczących negatywnego oddziaływania pola elektromagnetycznego, w społeczeństwie pokutują mity dotyczące szkodliwości PEM, a także poziomu jego emisji przez urządzenia telekomunikacyjne. Przeciętny obywatel nie ma możliwości zapoznania się z wynikami badań naukowych, nie może także sam stwierdzić, jaki jest poziom emisji PEM. Wychodząc naprzeciw rodzącym się w tej sprawie pytaniom, stworzono SI2PEM czyli System Informacyjny o Instalacjach wytwarzających Promieniowanie ElektroMagnetyczne. Jest to publiczna baza danych zawierająca informacje o polu elektromagnetycznym w środowisku, prowadzona przez Ministra Cyfryzacji. System powstał w ramach projektu realizowanego przez Instytut Łączności – Państwowy Instytut Badawczy we współpracy z Kancelarią Prezesa Rady Ministrów w ramach Programu Operacyjnego Polska Cyfrowa na lata 2014-2020.

Dzięki SI2PEM każdy obywatel ma pełen dostęp do informacji gdzie zlokalizowana jest stacja bazowa, do kogo należy, kiedy przeszła wszelkie niezbędne pomiary i certyfikacje, oraz jakie były ich wyniki.

Jak podkreśla Ministerstwo Cyfryzacji, zwiększy to transparentność procesu podejmowania przez odpowiednie organy Państwa decyzji, mającej na celu wydawanie stosownych pozwoleń w tym obszarze, a także usprawnieni ten proces w nadchodzącej erze technologii 5G. System ma być też niezwykle pomocny w ramach działań kontrolnych zapewniając stosownym organom dostęp do danych o podstawowych parametrach stacji bazowych telefonii komórkowej (SBTK) oraz o rozkładach przestrzennych PEM w otoczeniu tych stacji.

Dostępna dla każdego w ramach SI2PEM interaktywna mapa Polski, na której zaznaczone są wszystkie stacje bazowe telefonii komórkowych, pokazuje jednocześnie poziom natężenia promieniowania PEM. Oznaczono go intuicyjnie różną kolorystyką. Mapa jest bardzo dokładna, odpowiednie przybliżenie pokazuje nawet poszczególne budynki w miejscu, które oglądamy.

Każda instalacja emitująca PEM jest wyszczególniona, pokazana i opisana, tak, że można sprawdzić, kto jest jej właścicielem,, kiedy dokonano pomiaru i jakie są jego wyniki. Co ciekawe, system stwarza także możliwość sprawdzenia jak wyglądało promieniowanie PEM w latach poprzednich – obejmuje on zakresy „2023”, „2022”, 2021” oraz „2020 i wcześniej” (badania z lat 2011 - 2020). Można więc naocznie sprawdzić, czy nowe instalacje zwiększyły natężenie PEM. Jest to także bardzo istotne dla wyjaśnienia wątpliwości, jakie wiążą się ze zwiększeniem w 2020 roku, i to stukrotnie, dopuszczalnych w Polsce norm promieniowania elektromagnetycznego. Stało się tak ze względu na unifikację przepisów i norm europejskich (wcześniejsze obowiązujące w Polsce normy były o wiele bardziej restrykcyjne niż te stosowane w krajach Unii Europejskiej). Okazuje się, że promieniowanie PEM, mimo dużo liberalniejszego podejścia, wcale nie wzrosło w ostatnich latach.

Jakie wnioski płyną z lektury mapy? Takie same, jak z opublikowanego raportu Głównego Inspektoratu Ochrony Środowiska dotyczącego Państwowego Monitoringu Środowiska – na terenie Polski częstotliwości pola elektromagnetycznego emitowanego przez instalacje go wytwarzające, m.in. telekomunikacyjne, są zdecydowanie poniżej dopuszczalnych norm prawnych. Co ważne, badania przeprowadziły GIOŚ, a nie prywatne laboratoria na zlecenie sieci telekomunikacyjnych.

„GIOŚ opublikował na swojej stronie internetowej raporty dla każdego województwa. Wynika z nich, że wartości pola elektromagnetycznego stacji bazowych telefonii komórkowej nie przekraczają 7 V/m, przy czym większość z nich oscyluje wokół 1 V/m. Tym samym jest to wynik pozostający znacznie poniżej dopuszczalnego prawem natężenia.

Zgodnie z rozporządzeniem w sprawie dopuszczalnych poziomów pól elektromagnetycznych w środowisku, dopuszczalne poziomy pól elektromagnetycznych wynoszą dla wysokich częstotliwości od 28 V/m do 61 V/m, co oznacza, że realne poziomy PEM są prawie czterokrotnie mniejsze od minimalnej wartości dopuszczanej przez przepisy” – informuje Serwis Samorządowy Polskiej Agencji Prasowej.

– Osiągnięte w 2022 roku wartości jednoznacznie pokazują, że nie ma przesłanek, aby obecnie emitowane częstotliwości pola elektromagnetycznego uznać za szkodliwe dla życia lub zdrowia osób pozostających w ich zasięgu – skomentował wyniki pomiarów Rafał Pawlak z Instytutu Łączności – Państwowego Instytutu Badawczego podkreślając, że mogą one być szczególnie istotne dla stron podnoszących obawy wobec inwestycji telekomunikacyjnych.

„Badania wartości PEM są cyklicznie realizowane w ramach Państwowego Monitoringu Środowiska przez Inspektorat Ochrony Środowiska. Pomiar dokonywany jest przy zaangażowaniu laboratoriów akredytowanych w 800 tys. punktach pomiarowych we wszystkich regionach Polski” – przypomina Serwis Samorządowy PAP.

W naszym regionie wyszczególniono na terenie województwa podkarpackiego 33330 punktów pomiarowych, 1980 stacji bazowych, 7 nadajników telewizyjnych DVB-T i 289 zgłoszonych instalacji. Zakres średniej wartość promieniowania elektromagnetycznego wyniosła od 1,407 V/m do 1,706 V/m.

W województwie Świętokrzyskim odpowiednio 24907 punktów pomiarowych, 1244 stacje bazowe, 5 nadajników telewizyjnych i 158 zgłoszonych instalacji. Zakres średniej promieniowania elektromagnetycznego wyniosła od 1,399 V/m do 1,737 V/m.

Z systemu SI2PEM mogą korzystać zarówno sami obywatele chcący przekonać się, jak wygląda kwestia promieniowania elektromagnetycznego w interesujących ich obszarach, ale też organy państwa i samorządu, co może być bardzo pomocne przy prowadzeniu postępowań administracyjnych dotyczących wydania zgód na budowę nowych stacji bazowych i innych urządzeń telekomunikacyjnych. Mapa SI2PEM dostępna jest pod adresem: https://si2pem.gov.pl.