Przeżyj astronomiczną przygodę w nowoczesnym obserwatorium

Gmina Lubaczów stawia na turystykę. Niemal 13 mln zł z Funduszy Europejskich przeznaczyła na metamorfozę ważnej części lokalnej historii - obiektów pokolejowych. Najpierw w Baszni Dolnej powstała wioska tematyczna Kresowa Osada. Potem przyszedł czas na galerię kolejnictwa, izbę pamięci i drezynowe przejażdżki. We wrześniu ruszyło Obserwatorium Astronomiczne w Tymcach. Najnowocześniejsze na Podkarpaciu. Jedno z najlepiej wyposażonych w Polsce.

25-metrowa kolejowa wieża ciśnień w Tymcach zyskała drugie życie. Budynek z 1954 r., który jest częścią infrastruktury towarzyszącej wybudowanej w 1884 r. linii kolejowej Jarosław - Sokal (dziś linia nr 101 Munina - Hrebenne), stał się obserwatorium astronomicznym.­

- To nowy obiekt na mapie turystycznej Podkarpacia. Myślę, że bezkonkurencyjnym pod względem lokalizacji i wyposażenia. Z pewnością wpływa na atrakcyjność gminy Lubaczów - mówi wójt Wiesław Kapel. - To także miejsce, gdzie nasi edukatorzy przekazują młodemu pokoleniu wiedzę o kosmosie i rozwijają ich pasje - dodaje.

W słońce i w mrok

Co tam znajdziemy? Są m.in. 2 ultranowoczesne teleskopy. - Pierwszy służy do fotografowania i badań naukowych. Drugi - transmisji obrazu na żywo w sieci. Łatwo może być też przystosowany do wizualnych obserwacji planet oraz ich szczegółów: pasów chmur na Jowiszu, pierścieni Saturna, czap polarnych na Marsie, faz Wenus, a także kraterów księżycowych i wielu innych - wymienia jeden z opiekunów obserwatorium, fascynat astronomii i astrofotograf Szymon Ozimek.

- Posiadamy również przenośny sprzęt do obserwacji nocnych - 30 cm teleskop Newtona. A także przenośny teleskop do obserwacji Słońca - Lunt 130MT, jeden z niewielu takich w Polsce! Pozwala obejrzeć strukturę jego powierzchni, plamy słoneczne i wybuchy w postaci protuberancji - uzupełnia.

Nowoczesny sprzęt zadowoli amatorów, ale też studentów i naukowców. Zlokalizowany w zautomatyzowanej kopule teleskop z zaawansowaną kamerą pozwala na profesjonalne obserwacje fotograficzne, a obraz np. mgławic czy galaktyk przesyła do sali edukacyjnej dla młodzieży. Powstała ona w sąsiadującej z wieżą dawnej hydroforni.

Wyniesiony w niebo

Wędrując po piętrach obserwatorium, warto się przyjrzeć posadzce imitującej powierzchnię Księżyca. Obejrzeć lustra i pryzmaty unaoczniające frapujące efekty optyczne oraz astronomiczną ekspozycję. Zawiera ona zdjęcia nocnego nieba uwiecznionego przez miłośników astrofotografii.

- Zgromadziliśmy prace polskiej i światowej czołówki. Sporo z nich wykonano na Lubaczowszczyźnie, której czyste niebo, pozbawione aglomeracyjnych zanieczyszczeń światłem, sprzyja wyjątkowym obserwacjom - mówi Szymon Ozimek.

Edukację na wesoło gwarantuje z kolei park doświadczeń. - Gromadzi urządzenia do samodzielnego przeprowadzania doświadczeń z zakresu prostych praw fizyki. W przystępny sposób zaobserwujemy wielokrotne odbicie światła, jego polaryzację, złudzenia optyczne. Doświadczymy też przeciążeń na trenażerze lotniczym - wymienia astrofotograf.

Re + vita = przywrócenie ludziom

Nowa atrakcja przyciąga mieszkańców i turystów. Służy dzieciakom, ale też astronomom i astrofotografom. Do niszczejących przez lata budynków wróciło życie. Właśnie to oznacza pochodzący z łaciny wyraz rewitalizacja.

- Niezwykle istotna jest możliwość wykorzystania Funduszy Europejskich na nadanie nowych funkcji obiektom nieużytkowanym i zniszczonym. Rewitalizacja to proces: oprócz tego, co powstaje i przekształca się w przestrzeni, to również to, jak zmienia się nasze postrzeganie tych miejsc i jakie korzyści płyną dla mieszkańców. Dawną wieżę ciśnień przekształciliśmy w obserwatorium astronomiczne, hydrofornię w salę szkoleniową, Stację Basznia Dolna w zaplecze noclegowe, a Stację Basznia w galerię kolejnictwa. Serdecznie zapraszamy do odwiedzin! - zachęca wójt gminy Lubaczów.

Aleksandra Nowotyńska

Publikacja współfinansowana przez Unię Europejską ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Podkarpackiego na lata 2014-2020