Muzeum Zamkowe w Sandomierzu zaprasza na wystawę "Mit mebli kolbuszowskich". Wernisaż już w najbliższy piątek

Wystawa zatytułowana „Mit mebli kolbuszowskich” zostanie uroczyście otwarta w najbliższy piątek, 7 listopada, w Muzeum Zamkowym w Sandomierzu. Ekspozycja zaprezentuje nie tylko zabytkowe meble, ale także odtworzony warsztat stolarski oraz bogactwo Puszczy Sandomierskiej, z której pozyskiwano drewno na te wyjątkowe dzieła.

Intencją autorów ekspozycji jest przybliżenie twórczości meblarskiej związanej z warsztatem kolbuszowskim oraz zwrócenie uwagi na konieczność podniesienia świadomości ekologicznej – w kontekście Puszczy Sandomierskiej, miejsca, z którego pochodził surowiec do wykonania tych mebli. Wystawa została poświęcona często pomijanemu, a jednocześnie wzbudzającemu liczne kontrowersje tematowi wytwórczości stolarskiej w Kolbuszowej oraz wywodzącemu się stąd terminowi „mebli kolbuszowskich”.

Ośrodek meblarski w Kolbuszowej działał głównie w XVIII i XIX w. (znane są przykłady mebli jeszcze z początków XX w.) i był związany z czołowymi rodami magnackimi dawnej Rzeczypospolitej. Od 1616 r. Kolbuszowa należała do dóbr Lubomirskich, później – na krótki czas – do Sanguszków, a następnie do Tyszkiewiczów. Rozwojowi ośrodka w pierwszej, a zwłaszcza w drugiej połowie XVIII w., sprzyjało korzystne położenie w obrębie Puszczy Sandomierskiej, z której pochodził surowiec, oraz w pobliżu dorzecza Wisły, umożliwiającego transport wytwarzanych sprzętów m.in. do Krakowa, Warszawy i Gdańska. Odbiorcami mebli byli magnaci, średniozamożna szlachta i mieszczaństwo. Popularność tych wyrobów oraz ich rozpowszechnienie na terenie całej ówczesnej Polski przyczyniły się do wyodrębnienia specyficznego typu „mebla kolbuszowskiego”.

Na ekspozycji będzie można zobaczyć ponad czterdzieści zabytkowych mebli związanych z warsztatem kolbuszowskim, a także obrazy i fotografie ilustrujące historię meblarstwa. Ponadto odtworzony został warsztat stolarski, co z pewnością będzie cieszyło się dużą popularnością wśród najmłodszych zwiedzających. Wykorzystano również elementy związane z technologią wykonywania mebli oraz ich zdobienia.

Wystawa zaprezentuje również historię oraz charakterystykę przyrodniczą Puszczy Sandomierskiej, podkreślając związki człowieka z otaczającym go światem, z którego czerpano surowce – jak w przypadku stolarzy kolbuszowskich. Oprócz wielkoformatowych fotografii puszczy ukazane zostały reprezentatywne gatunki flory i fauny, ze szczególnym uwzględnieniem drzew wykorzystywanych w produkcji mebli.

Ekspozycja została przygotowana we współpracy z Muzeum Kultury Ludowej w Kolbuszowej. Z tej placówki wypożyczono część obiektów. Na wystawie oraz w katalogu jej towarzyszącym zaprezentowane zostały również przedmioty lub ich wizerunki pochodzące z wielu innych instytucji, m.in. Muzeum Narodowego w Kielcach, Muzeum – Zamku w Łańcucie, Zamku Królewskiego w Warszawie – Muzeum Rezydencji Królów i Rzeczypospolitej, Muzeum Zamoyskich w Kozłówce, Zamku Królewskiego na Wawelu – Państwowych Zbiorów Sztuki oraz Muzeum Diecezjalnego Dom Jana Długosza  i Biblioteki Diecezjalnej w Sandomierzu.

Ekspozycję „Mit mebli kolbuszowskich” przygotował zespół kuratorski w składzie: dr hab. Mikołaj Getka-Kenig, prof. PAN, dyrektor Muzeum Zamkowego w Sandomierzu, Renata Grzebuła, adiunkt w Dziale Sztuki Muzeum Zamkowego w Sandomierzu oraz Anna Piera z Muzeum Kultury Ludowej w Kolbuszowej. Koordynatorką wystawy jest Sylwia Mroczka, specjalistka w Dziale Edukacyjno-Promocyjnym Muzeum Zamkowego w Sandomierzu.

Wydarzenie zostało objęte honorowym patronatem Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego – Marty Cienkowskiej, Marszałka Województwa Podkarpackiego – Władysława Ortyla i Marszałka Województwa Świętokrzyskiego Renaty Janik.

Wystawa powstała dzięki wsparciu finansowemu Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz Urzędu Marszałkowskiego Województwa Świętokrzyskiego.

Ekspozycja dostępna będzie dla zwiedzających w okresie od 8 listopada do 29 marca 2026 r. w salach ekspozycyjnych na parterze Zamku Królewskiego w Sandomierzu.